Samuel Schuijer
1873 - 1942
De enige werken die bewaard zijn gebleven van Sam Schuijer zijn door kinderen op straat gevonden. Het Nederlands Muziek Instituut heeft deze muziekmanuscripten voor volgende generaties veilig gesteld.
In Muziekschatten van Stichting Omroep Muziek bevindt zich de partituur van Schuijers Serenade.
Samuel Schuijer werd op 9 september 1873 geboren in Den Haag in een gezin van negen kinderen. Zijn ouders hadden een juwelierszaak en waren waarschijnlijk niet onbemiddeld. Het was een muzikaal gezin: vijf zoons werden beroepsmusicus. Op de huwelijksakte van Simon (1872) staat vermeld dat hij 'stafmuzikant' was. Elie (1879) was dirigent, solofagottist en altist. Daarnaast was hij opera kapelmeester in vele buitenlandse plaatsen en componist van o.a. 2 operettes. Aaron (1881, ook bekend als Arie) was cellist bij de Koninklijke Militaire Kapel en vanaf 1910 solocellist bij de opera in Frankfurt a/d Main en componeerde ook. Tenslotte staat ook de een na jongste, Joseph (1883), te boek als musicus.
Schuijer studeerde aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag vele vakken, waaronder viool, fagot en theorie. Het gedenkboek bij het honderdjarig bestaan van het Haagse conservatorium in 1926 vermeldt dat in 1887 ene S. Schuyer het eindexamen trombone met goed gevolg heeft afgelegd. Vermoedelijk gaat het hier om zijn oudste broer Salomon, die in dat jaar twintig werd. Op zijn huwelijksakte staat echter vermeld dat hij toneelspeler was. Twaalf jaar later komt weer een S. Schuyer in de lijst voor, dit keer voor het diploma violoncel. Dit kan goed Samuel geweest zijn, jaren later trad hij als cellist op tijdens een radio-uitzending. Maar vlak na zijn studie was hij vooral actief als eerste fagottist in verschillende Nederlandse orkesten. Hij maakte zelfs als solofagottist een tournee door Europa met het orkest van Ed. Strauss. Daarna was hij als repetitor verbonden aan de Franse opera in Den Haag. Schuijer moet dus ook een goede pianist geweest zijn. Zijn volgende stap was 'eerste kapelmeester' bij de opera in Gent. Na een kort verblijf in Parijs vestigde hij zich tenslotte definitief in Den Haag. Hij werd er bekend als dirigent, componist, violist en leraar.
Op 24 oktober 1894 huwt Samuel Schuijer Elisabeth Alter, toneelzangeres. Ze krijgen drie zoons: Abraham (1891, wordt pianist), Marinus (1895, sterft als baby na drie weken) en Louis (1901, wordt cellist).
In het eerste decennium van de twintigste eeuw componeerde de jonge Schuijer al een respectabel aantal liederen, voornamelijk 'in den volkstoon'. Regelmatig werd zijn werk bekroond door het Vlaamse Willemsfonds. Maar ook muziekdrama's en opera's van zijn hand werden in die periode met succes uitgevoerd. Toch verdiende hij met componeren waarschijnlijk niet genoeg om zijn gezin te onderhouden.
In de jaren twintig formeerde Schuijer zijn eigen orkest, speelde daarmee in diverse horecagelegenheden (café-restaurant "Hollandais" en hotel-restaurant "De Twee Steden" in Den Haag). Tevens verzorgde hij met zijn orkest de muzikale omlijsting van films en theaterproducties, bijvoorbeeld in theater Odeon en bij de film Robin Hood van Douglas Fairbanks. Met zijn zoon Louis (die inmiddels een succesvol cellist was), violist Eddy Waisvisz en altist S.L. Wertheim vormde hij het Residentie-Strijkkwartet. Op het repertoire stonden kwartetten van Schubert en Haydn, maar ook Smetana en Debussy. In december 1925 verscheen in Het Vaderland de eerste advertentie voor Sam Schuijers Muziekschool, dan nog gevestigd aan het Oranjeplein in Den Haag. Lessen worden aangeboden in piano, viool, theorie en zang. In het voorjaar van 1927 verhuist de muziekschool naar de Laan van Meerdervoort en wordt het aanbod aanzienlijk uitgebreid. Het doel van de muziekschool is 'het geven, zoowel aan eerstbeginnenden als aanverdergevorderden, van uitstekend muziekonderwijs tegen billijke prijzen door uitsluitend bevoegde eersterangs leerkrachten'. Naast Samuel en zijn zoon Louis waren dat o.a. Sophie Haase-Pieneman (zang), Anton Witek (meestercursus viool), Ella Alter (dans) en Richard Heuckeroth (operazang). Lessen konden gevolgd worden voor veel blaas- en strijkinstrumenten, maar ook in compositie, directie en muziekgeschiedenis.
Intussen werd Schuijer gekozen als (bestuurs)lid van de Nederlandse afdeling van de Franse auteursrechtenorganisatie SACEM en dirigeerde hij regelmatig verschillende orkesten, waaronder het Residentie-orkest. Kortom, Sam Schuijer moet een prominente rol gespeeld hebben in het Haagse muziekleven voor de Tweede Wereldoorlog.
Carine Alders
Selectie van werken
Sonate in A groot (ongedateerd, vóór 1938) viool en piano
Zomernacht Idylle (1930?) symfonieorkest
Zomeravond (1916) tenor en piano
Een volledige werkenlijst van Samuel Schuijer is te vinden op Forbidden Music Regained.